Kobalt in Smartphones

In dit artikel, onderdeel van de serie "Metalen in smartphones", richten we ons op kobalt. We bespreken wat het is, waarvoor het in smartphones wordt gebruikt en waar dit metaal wordt gewonnen. Ook belichten we kort de gevolgen van kobaltwinning.

 

Wat is Kobalt?

Kobalt, aangeduid als Co in het periodiek systeem der elementen, heeft atoomnummer 27 en herken je aan de blauwe kleur. De naam is afgeleid van het Duitse woord 'Kobold', wat 'Goblin' betekent. Kobalt is een essentieel spoorelement en onderdeel van vitamine B-12, maar in het menselijk lichaam vinden we slechts circa 1 milligram. Dat is maar goed ook, want in grote hoeveelheden kan kobalt kankerverwekkend zijn.

Kobalt kent vele industriële toepassingen. Zo is het magnetisch en wordt het vaak samen met aluminium en nikkel gebruikt om krachtige magneten te vervaardigen. Het is ook bestand tegen hoge temperaturen en vindt daarom toepassing in vliegtuigturbines. Daarnaast worden kobaltzouten al eeuwenlang gebruikt om verf helderblauw te kleuren, zoals je ziet op porselein, glas en potten.

 

Waarvoor wordt Kobalt gebruikt in smartphones?

Kobalt speelt een cruciale rol in op lithium gebaseerde batterijen; het voorkomt dat de kathodes in de batterij oververhit raken. Hierdoor komt kobalt niet alleen in smartphones voor, maar ook in vele andere elektronische apparaten met lithium batterijen.

 

Hoeveel Kobalt wordt er gewonnen en waar komt het vandaan?

Kobalt is een van de belangrijkste metalen in elektronische apparaten. In 2021 werd zo’n 170.000 ton kobalt gewonnen, goed voor ongeveer 11,5% van alle voor technische doeleinden gewonnen metalen. Het wordt vaak gewonnen als bijproduct van nikkelmijnen. De grootste producent is de Democratische Republiek Congo, waar in 2022 73% van het wereldwijd gewonnen kobalt vandaan kwam, gevolgd door Indonesië met 5% en Australië met 3,5%. Door de groeiende nikkelindustrie in Indonesië wordt verwacht dat dit land een steeds belangrijkere rol gaat spelen.

 

Wat is de impact van kobaltwinning?

De mijnbouw van kobalt in landen als de Democratische Republiek Congo gaat gepaard met ernstige sociale en milieuproblemen. Enerzijds zijn er aanzienlijke milieueffecten; het delven en vervoeren van kobalt vereist veel energie en resources, waarbij vaak fossiele brandstoffen worden gebruikt. Daarnaast is er het risico op Acid Mining Drainage, een proces waarbij water dat in contact komt met gesulfideerd gesteente verzuurt, wat ernstige gevolgen heeft voor de waterkwaliteit, het milieu en de volksgezondheid.

Anderzijds zijn er in de kobaltmijnen in Congo ernstige problemen met arbeidsomstandigheden. Veel mijnen zijn opgekocht door buitenlandse – voornamelijk Chinese – bedrijven, nadat het door de staat gerunde mijnbedrijf Gecamines failliet ging. Deze overname heeft geleid tot een gebrek aan regulering en controle, waardoor kinderarbeid en gevaarlijke werkomstandigheden welig tieren. Kinderen en andere kwetsbare groepen worden ingezet om in onveilige, kleinschalige mijnen naar kobalt te graven, vaak zonder beschermende uitrusting en tegen een hongerloon.

De rol van China is hierbij cruciaal; naast dat Chinese bedrijven een groot deel van de mijnen bezitten, zijn het ook Chinese handelaren die het kobalt opkopen, vaak via zogenaamde 'buying houses'. Deze ongereguleerde handelshuizen kopen kobalt van lokale delvers, waaronder kinderen, die in ruil een minimaal bedrag ontvangen. Na deze transacties wordt het kobalt verder verwerkt en geëxporteerd naar China, waar het uiteindelijk wordt verkocht aan internationale elektronicabedrijven voor gebruik in batterijen.

Verschillende rapportages en onderzoeken hebben de schrijnende arbeids- en leefomstandigheden in de Congolese kobaltsector aan het licht gebracht. Ondanks de toenemende internationale aandacht blijven verbeteringen echter uit, mede door de complexe geopolitieke relaties en economische belangen.

Gelukkig zijn er ook positieve ontwikkelingen. Bedrijven zoals Apple hebben aangekondigd stappen te ondernemen om de kobaltketen te verduurzamen. Apple streeft ernaar vanaf 2025 enkel nog gebruik te maken van gerecycled kobalt. Het is te hopen dat andere bedrijven dit voorbeeld zullen volgen, en dat er meer transparantie en verantwoordelijkheid komt in de wereldwijde kobaltindustrie.

 

Lees meer over E-waste

 

Bronnen

• Apple will use 100 percent recycled cobalt in batteries by 2025 - Apple
• Cobalt - Element information, properties and uses | Periodic Table (rsc.org)
• Mobile phone batteries run on cobalt mined in the DR Congo (digitalinformationworld.com)
• Is your phone tainted by the misery of the 35,000 children in Congo's mines? | Siddharth Kara | The Guardian
• Ranked: The World's Top Cobalt Producing Countries (visualcapitalist.com)
• Acid Mine Drainage Problem in Democratic Republic of Congo - NASA/ADS (harvard.edu)